Doğumdan sonra ilk 6 ay boyunca bebeğinizin hem fiziksel hem de psikososyal tüm ihtiyaçlarını karşılayabileceği, en ideal ve mucizevi besindir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bebeklerin ilk altı ay sadece anne sütü olmak üzere 24 aya kadar emzirilmesini önermektedir.
Genellikle ilk bir saat içinde emzirmeye başlanması emzirmenin sağlanması ve sürdürülmesi için önemli bir belirleyicidir.
Bağışıklığı kuvvetlendirmesi ve alerjilerden koruması başlıca yararlarındandır.
% 87’sinin sıvı içerikli olması su ve benzeri gıdalara ihtiyaç duyulmamasını sağlamaktadır.
Anne sütü salgılandığı döneme ve bileşimine göre;
1- Kolostrum: Doğumdan sonra (postpartum) ilk beş gün boyunca salgılanan süttür.
Kolostrum içermiş olduğu besin ögelerinden çok enfeksiyonlardan koruyucu özelliği ile bilinmektedir.
Bebeğinizin gastrointestinal sistem fonksiyonlarının düzenlenmesinde yararlı etkileri nedeniyle önem kazanmaktadır.
Bu nedenle bebeğe ilk verilecek besin anne sütüdür.
2- Geçiş Sütü (Transitional): Kolostrumdan sonra 5 -15. Günler arasında salgılanan süttür.
3- Mature Süt (Olgun): On beşinci günden sonra salgılanan süttür.
ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLİKLERİ
- Anne sütünün başlıca hücresel bileşenleri makrofaj, lenfosit, nötrofil, epitelyal hücrelerdir.
- Anne sütü yağda ve suda çözünebilen 200’den fazla bileşik madde içeren kompleks bir bileşiktir.
- Bileşimin büyük çoğunluğunu (%88 ve daha fazla) su oluşturmaktadır.
- Besin ögeleri bu ortam içinde değişik şekillerde dağılmış haldedir.
- İçeriğinde bulunan proteinler yaşamının ilk 6 ayında gerekli olan tüm proteini sağlayabilmektedir.
- Anne sütünde bulunan proteinler kazein ve whey proteinleri olup, kazein/ whey proteinleri oranı 40/60 ‘dır.
Bu oran anne sütü proteinin sindirilebilirliği ve emiliminin yüksek olmasına ve
vücut proteinlerine dönüşme oranının (Net Protein Kullanımı (NPU) %100) yüksek olmasına neden olur.
- Uzmanlar tarafından ilk 6 ay boyunca bebeklerin ekstra demir takviyesi almaları önerilmemektedir. Çünkü anne sütündeki demirin emilimi %50’dir.
Bu oran bebeğinizi 6 ay boyunca demir eksikliğinden korumaktadır.
- Karbonhidrat olarak içeriğinde süt şekeri olan laktoz barındırmaktadır.
- Anne sütündeki yağ, yenidoğan bebekler için başlıca enerji kaynağıdır. Beyin, sinir ve retina gelişimi için gerekli olan doymamış yağ asitleri, anne sütünde yeteri kadar bulunmaktadır.
- Anne sütü bebekte bulunmayan ve sindirime yardımcı olan enzimleri (lipaz-amilaz gibi) içerir.
- Anne sütündeki antikorlar bebeği mikroplu hastalıklara karşı korur.
Bu nedenle anne sütü ile beslenen bebekler ishal, öksürük, nezle ve diğer sık görülen bulaşıcı hastalıklara daha az yakalanmaktadır.
- Anne sütünün içerdiği yağ miktarı emme süresine bağlı olarak değişir. Öğünün sonunda gelen sütün yağ miktarı daha fazladır ve bebekte tokluk hissine yol açmaktadır.